محله های مرکز تهران

در این مطلب قصد داریم همراه هم درباره ی محله های مرکز تهران بیشتر از پیش ازاطلاعات کسب کنیم؛اما پیش از اینکه به سراغ محله های مرکز تهران برویم بهتر است مختصر اطلاعاتی راجع به خود تهران داشته باشیم.

تهران پایتخت ایران؛ با نزدیک به 9 میلیون جمعیت ، بیست و چهارمین شهر پر جمعیت جهان و سومین کلان شهر پرجعیت خاورمیانه است.
وسعت تهران به 751 کیلومتر مربع میرسد که همین امر باعث شده آن ‌را به شرق،غرب،شمال و جنوب تقسیم بندی کنند.حاصل این تقسیمات ایجاد22 منطقه شهری در تهران است که 370 محله را در بر میگیرد.

محله های مرکزی تهران را مناطق 6-7-9-10-11-12 تشکیل داده اند که در ادامه  به بررسی هر یک از این مناطق و محله های مستقر در آنها خواهیم پرداخت.

منطقه 6

قلب تهران:

منطقه شش با مساحتی حدود45 هکتار ،در مرکز تهران واقع شده که 3درصد از سطح تهران را به خود اختصاص داده است؛این منطقه با دسترسی به بزرگراه هایی چون چمران،همت،مدرس و خیابان انقلاب لقبِ قلب تهران را از آن خود کرده .
منطقه6 دارای 14 محله است که بیشتر محله های آن از مهمترین محله های مرکز تهران به شمار میروند.محله هایی چون میدان ولیعصر،میدان جهاد،کریمخان،ایرانشهر و امیر آباد.

شاید جالب باشد بدانید دانشگاه تهران؛بزرگترین مرکز آموزش عالی ایران نیز در دل منطقه 6 جای گرفته.وجود این دانشگاه و چند دانشگاه دیگر همچون دانشگاه امیر کبیر در این منطقه باعث شده عمده  بافت مسکونی این منطقه به خوابگاه های دانشجویی اختصاص یابد،و همین امر بافت فرهنگی و اجتماعی منطقه 6 را تحت تاثیر خود قرار داده است.

بنابر این محله های منطقه 6 تهران بین محله های مرکز تهران از محیطی فرهنگی تر برخوردارند.

محله ولیعصر دارای زیباترین خیابان تهران:

یکی از محله های مرکز تهران که محبوب ترین محله هم محسوب میشود محله ی ولیعصر میباشد،ولیعصر از قدیمی ترین محله های تهران است که از قدیم تا کنون به عنوان یکی از محله های تفریحی تهران به شمار میرود.

وجود دانشگاه امیرکبیر،پارک  لاله،بیمارستان امام خمینی ، موزه ها  مراکز خرید متعدد؛این محله را به یکی از محله های شلوغ و پر رفت و آمد تبدیل کرده است.

همچنین دسترسی مناسب به حمل و نقل عمومی برای رسیدن به این محله آن را به یکی از محله های محبوب برای گشت و گذار جوانان تبدیل کرده است.

ایستگاه اتوبوس تندرو راه آهن-تجریش و خط 3 مترو آزادگان_قائم ،ایستگاه مترو تئاترشهر و میدان ولیعصر از مهمترین دسترسی های حمل و نقل عمومی به محله ی ولیعصر است.

میدان ولیعصر نیز در این محله واقع شده که این میدان محل تلاقی سه خیابان مهم ولیعصر،کریمخان و کشاورز است.
محله های مرکز تهران عمدتا سرشار از مراکز خرید هستند و محله ی ولیعصر نیز از این قاعده مستثنی نیست.وجود مراکز خرید همچون پاساژ ها و مراکز خرید رایانه و موبایل  در اطراف این میدان آن‌را به یکی از مناطق تجاری تهران تبدیل کرده است  .

همچنین نباید از اغذیه فروشی های اطراف میدان که امروزه پاتوق اکثر دانشجویان است غافل شد.
از مراکز خرید مهم این محله میتوان به موارد زیر اشاره کرد :
•    پاساژ پردیس
•    مرکز خرید لاله
•    مرکز کامپیوتر ایران
•    بازار کامپیوتر رضا
•    بازار علاالدین

محله جهاد:

محله ی جهاد یکی دیگر از محله های مرکز تهران که به دلیل واقع شدن میدان جهاد در آن به این نام خوانده میشود،از محله های قدیمی تهران است.این محله  در گذشته به  قنات های متعدد و باغهای وسیعش معروف بوده و به نوعی یک تفرجگاه به شمار میرفته است؛اما همچون عموم محله های تهران به دلیل افزایش روند ساخت و ساز از تمام آن باغها تنها بوستان شفق در این محله باقی مانده است.
بافت این محله به دلیل وجود شرکت های خصوصی متعدد در آن، مسکونی_تجاری است؛اما این مسئله از آرامش این محله ذره ای کم نکرده است چرا که اکثر ساکنین محله ی جهاد قدیمی هستند.

این محله با وجود دسترسی ها‌ی مناسبش و آرامش و سکوتی که در بالاتر ذکر شد، به یکی از محله های محبوب جهت اجاره آپارتمان های مبله تبدیل گشته است.

دسترسی های این محله نیز مانند محله ی ولیعصر ایستگاه اتوبوس تندرو راه آهن-تجریش و خط 3 مترو آزادگان_قائم،ایستگاه میدان جهاد میباشد.

محله کریمخان از قدیمی ترین محله های مرکز تهران:

خیابان کریمخان از قدیمی ترین خیابان های تهران،از معدود خیابان هایی است که انقلاب هم نتوانسته نام آن را تغییر دهد و به نام یکی از پادشاهان ایرانی باقی مانده است.محله کریمخان با اتصالش به محله های هفت تیر ، ولیعصر و فردوسی از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

بافت این محله، همچون دیگر محله های مرکز تهران بقافتی قدیمی بوده و در آنجا همچنان میتوان شاهد خانه های زیبا با معماری مربوط به دوره ی پهلوی در آن بود؛از نشانه های این سبک معماری میتوان به استفاه از آجرهای سه سانت قرمز رنگ در نمای خانه ها،ساخت بالکن ها و تراس های هلالی و نیم دایره و خانه های حیاط دار دوطبقه و زیبا اشاره کرد.

امروزه بیشتر این خانه ها تخریب شده و جای خود را به آپارتمان ها داده اند،با این وجود پیدایش موج جدیدی از کافه نشینی ها و گسترش فرهنگ آن باعث شده برخی از این خانه های قدیمی به جای تخریب،بازسازی و مرمت شده و با تغییر کاربری به کافه ها و کافه کتاب های دلنشین و زیبا با حال و هوای سنتی و ایرانی تبدیل شود.

وجود همین کافه ها و کتابفروشی های متعدد نیز بر بافت اجتماعی این محله تاثیر بسیاری گذاشته  به طوری که برخی کریمخان را محله ی کتاب و کتابخوان ها مینامند.

از جمله این مکان های پرطرفدارمیتوان به کتابفروشی نشر چشمه ،نشر ثالث،کافه نزدیک،کافه تایپ ،خانه موزه ی بتهوون و … اشاره کرد.

از دیگر المان های این محله وجود کلیسای سرکیس مقدس در تقاطع خیابان نجات الهی و کریمخان میباشد که موجب سکونت بسیاری از هموطنان مسیحی و ارمنی در این محله شده و نماد خوبی از همزیستی مسالمت آمیز مسلمانان و مسیحیان در ایران است.
دسترسی به این محله به وسیله ی ایستگاه هفت تیر واقع در خط  یک مترو امکان پذیر است.

منطقه 7

منطقه هفت تهران در قسمت مرکزی و شرقی تهران واقع شده است؛این منطقه با مساحت حدود15000000متر مربع،حدود312000نفر را در خود جای داده است.

این منطقه از تهران شامل 16 محله است که از مهم ترین این محله ها میتوان به محله های عباس آباد،نظام آباد،سهروردی،حشمتیه و بهار اشاره کرد.

محله های منطقه هفت با وجود دسترسی به بزرگراه رسالت و مدرس و اتصال به خیابان مفتح و انقلاب،همچون دیگر محله های مرکز تهران از دسترسی خوبی برخوردار هستند.

محله عباس آباد:

این محله به دلیل وجود ادارات متعدد وسازمان های مهم  در آن، بافتی اداری_مسکونی دارد و همین امر سبب تردد زیاد در این محله گشته است.
از جمله این مکانها میتوان به :
•    وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات
•    وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی
•    استانداری و فرمانداری تهران
•     سفارتخانه های متعدد نظیر سفارت هند ؛ اشاره نمود.
وجود همین مکانهای اداری،محله ی عباس آباد را به یکی از غنی ترین محله های مرکز تهران در زمینه ی دسترسی به خطوط حمل و نقل عمومی تبدبل کرده است.

ایستگاه اتوبوس تندرو، خط ۵، پایانه بیهقی-پایانه علم و صنعت و خط ۷، میدان راه آهن-پایانه تجریش نزدیک به خیابان بهشتی در این محله ایستگاه دارند.

همچنین ایستگاه متروی شهید بهشتی واقع در تقاطع دو خط ۱ و ۳ به مبدأ و مقصد قائم-آزادگان و تجریش – کهریزک از راه های دسترسی به این محله میباشد.

منطقه 9

منطقه نه با مساحتی حدود 19 کیلومتر مربع،165هزار ساکن دارد.
به دلیل وجود فرودگاه مهرآباد در منطقه 9،این منطقه و محله هایش در بین محله های مرکز تهران از اهمیت زیادی  برخورداراست.
همچنین نماد اصلی و قدیمی شهر تهران یعنی برج آزادی نیز در این منطقه جای گرفته است که هر ساله شاهد تجمعات و همایش های ملی بسیاری در این ناحیه هستیم.

این منطقه شامل 8 محله است که اکثر این محله ها دارای بافت قدیمی و گاها فرسوده بوده به طوری که سن عموم بناهای واقع در این منطقه به بیش از نیم قرن میرسد.

از محله های مهم این منطقه میتوان به محله های استاد معین و مهرآباد اشاره کرد.

محله ی استاد معین:

یکی از خوش مسیرترین محله های مرکز تهران این محله است،استاد معین نیز مانند اغلب محله های تهران در گذشته منطقه ای سرسبز و سرشار از زمینهای کشاورزی بوده اما طی ساخت و سازهای آتی و احداث شهرک برای فرهنگیان در این محله،کاربری این محله به یک منطقه مسکونی تغییر یافته است.

محله استاد معین به دلیل وجود خانه هایی با قیمت های مناسب و دسترسی خوب به اکثر مناطق تهران پذیرای افراد مجرد و شاغل است.
از جمله این دسترسی ها میتوان به ایستگاه مترو استاد معین واقع در خط 4 متروی تهران اشاره کرد.

محله ی مهرآباد(سر آسیاب) :

این محله حدود 100سال قدمت دارد ؛ در سال 1330تنها 8 نفر در این منطقه ساکن بوده اند،جهت رفاه ساکنین این منطقه آسیابی در زمان قاجار در این محله ساخته شد که علت معروفیت این محله به سرآسیاب همین امر میباشد.
اما بعدها به دلیل وجود  فرودگاه مهرآباد در این محله؛ اغلب مردم آن را مهرآباد میخوانند.
از راه های دسترسی به این محله و فرودگاه مهرآباد،ایستگاه مترو بیمه واقع در خط اکباتان_کلاهدوز میباشد.

منطقه 10

منطقه ده تهران با مساحتی برابر817هکتار کوچکترین منطقه تهران بعد از منطقه ی 17 به شمار می آید.

و با جمعیتی برابر 327هزار نفر،از پر تراکم ترین مناطق تهران به شمار میرود.
این منطقه از لحاظ موقعیت جغرافیایی به خیابانهای آزادی،خیابان قزوین و بزرگراه نواب صفوی متصل است.
این منطقه در بینم محله های مرکز تهران با حفظ بافت قدیمی خود در محله های بریانک و جی حال و هوای روستایی خود را حفظ کرده است.
منطقه ی 10 شامل ده محله است که از مهمترین آنها میتوان به محله های بریانک،سلسبیل،کارون و کمیل اشاره کرد.

محله بریانک:

گفته ها حاکی از آن است که قدمت این محله به 400 سال میرسد،بریانک به دلیل قیمت مناسب خانه هایش یکی از محله های خوش مسیر و خوش قیمت تهران است.
ایستگاه بریانک واقع در خط 7 متروی تهران دسترسی خوبی برای این محله به وجود آورده است همچنین اتصال این محله به بزرگراه نواب از ویژگی های مثبت این محله است.

منطقه11

منطقه یازده تهران با مساحتی بالغ بر75/11کیلومتر مربع دارای 19 محله است.
از ویژگی های مهم این منطقه میتوان به وجود مراکز سیاسی و نظامی همچون بیت رهبری ، شورای نگهبان،نهاد ریاست جمهوری در میدان پاستور و شورای عالی امنیت اشاره کرد.
این محله از شمال در خیابان آزادی و انقلاب شروع شده و  تا جنوب در خیابان شوش امتداد دارد.
از محله های این منطقه میتوان به محله انقلاب،جمالزاده،جمهوری،حر،منیریه و گمرک اشاره کرد.

محله انقلاب:

محله ی انقلاب از قدیمی ترین محله های تهران است که امروزه به بورس کتابفروشی در بین مردم شناخته میشود.
این محله از شمال به خیابان انقلاب اسلامی، از شرق به خیابان حافظ، از جنوب به خیابان جمهوری اسلامی و از غرب به خیابان کارگر محدود می‌شود.

از مناطق دیدنی این محله میتوان به پارک دانشجو و تئاتر شهر اشاره کرد.به طور کلی این محله با جای دادن تالار حافظ، تالار وحدت و سالن های تئاترمتعدد محل گردهمایی هنرمندان و هنردوستان در تهران است.
از راه های دسترسی به این محله میتوان به ایستگاه مترو انقلاب و تئاتر شهر اشاره کرد.

محله جمهوری شاه راه سیاسی و اقتصادی محله های مرکز تهران:

جمهوری نیز یکی از قدیمی ترین محله های تهران است.این محله به دلیل جای دادن بازارهای متعدد همچون بورس لوازم صوتی و تصویری،بورس لوازم خانگی و بورس لباس زنانه درون خود از پر رفت و آمد ترین  محله های تهران میباشد.
یکی از مکانهای واقع در خیابان جمهوری،کافه نادری است که در گذشته پاتوق نویسندگان و هنرمندانی چون صادق هدایت،نیما یوشیج،سیمین دانشور و جلال آل احمد بوده است.سر زدن به این مکان در محله ی جمهوری همواره حس نوستالژیک تهران قدیم را در آدمی بر می انگیزد.

منطقه 12

منطقه دوازده تهران با وسعتی برابر 6/91کیلومتر مربع  شامل 14 محله است در مرکز شهر تهران قرار دارد.
این منطقه از شمال به خیابان انقلاب، از غرب به خیابان حافظ و خیابان وحدت اسلامی و از جنوب به خیابان شوش و از شرق به خیابان ۱۷ شهریور و اتوبان شهید محلاتی متصل است.
این منطقه با جای دادن آثار و ابنیه ی تاریخی درون خود،کهن ترین محله های تهران را دارد.
از جمله این محله ها میتوان به محله های بهارستان،فردوسی،پانزده خرداد،سنگلج و … اشاره کرد.

برخی از  مراکز مهم منطقه 12 میتوان به سفارت خانه ها متعدد واقع در آن،ساختمان مجلس،بانک مرکزی و بازار بزرگ تهران اشاره کرد.
این منطقه با 93درصد دسترسی به وسایل حمل و نقل عمومی از بهترین شرایط برخوردار است.
از ایستگاه های مترو این منطقه میتوان به ایستگاه مترو 15 خرداد و خطوط اتوبسرانی تندرو راه آهن_تجریش اشاره کرد.

محله بهارستان:

در گذشته این محله به محله ی گلستان معروف بوده است و علت این نامگذاری وجود کاخ گلستان در این محله است.
کاخ گلستان یکی از جاهای دیدنی تهران متعلق به ناصرالدین شاه قاجار بوده و امروزه در مجاورت بازار 15 خرداد قرار دارد.
همجواری این دو مرکز  ،این محله را به یکی از مراکز مهم تجاری و تاریخی تبدیل کرده است.
بازار 15خرداد را قلب اقتصادی ایران مینامند،این بازار علاوه بر اینکه مقصد خریداران است به علت بافت ویژه ای که دارد بسیاری از توریست هارا نیز به خود جلب میکند.

یکی دیگر از مراکز دیدنی محله ی بهارستان،باغ نگارستان است که در نزدیکی مجلس شورای اسلامی قرار دارد.
این باغ که در گذشته یکی از هنرستان ها و درواقع مرکز آموزشی بوده است امروزه به یک موزه تغییر کاربری داده و مقصد تهرانگردی بسیاری از مردم است.

محله فردوسی:

فردوسی در جنوب محله ایرانشهر و خیابان انقلاب واقع شده است و از شرق نیز به دروازه شمیران متصل است.
وزارت امور خارجه در خیابان 30 تیر محله‌ی فردوسی واقع شده است که بر اهمیت این محله می افزاید.
این محله موزه های متعددی همچون موزه جواهرات ملی،موزه بانک مرکزی،موزه ملی ایران و موزه آبگینه و سفالینه را در خود جای داده است.

یکی از مکانهای پر رفت و آمد این محله خیابان30 تیر است که به خصوص در شب ها محل تجمع جوانان تهرانی است.
این خیابان  که در گذشته به عنوان خیابان قوام السلطنه شناخته میشد همواره یکی از قطب های گردشگری  تهران  بوده است؛این خیابان که 60درصد آثار تاریخی تهران را در خود جای داده است،یکی از مراکز استریت فود یا همان غذاهای خیابانی تهران است که با مراجعه به آن میتوان شاهد زیست شبانه ی تهران در این خیابان بود.

محله لاله زار:

لاله زار در گذشته یکی از مراکز فرهنگی تهران بوده که سالن های سینما و تئاتر متعددی را در خود جای داده بود.اما پس از کودتای 28مرداد این رونق فرهنگی رفته رفته خاموش شد و جای خود را به بورس لوازم الکتریکی و روشنایی بخشید.
از مکان های فرهنگی معروف آن دوره میتوان به سالن تئاترنصرو سعدی،سینما رکس و لاله اشاره کرد.

محله سنگلج:

این محله از محله های شلوغ و پر سر و صدای تهران است.سنگلج از معدود محله هایی است که بافت قدیمی خود را حفظ کرده؛اگرچه بسیاری از بناهای این محله نیازمند مرمت هستند اما وجود آثار تاریخی چون کلیسای گئورگ از کلیساهای باقی مانده دوره ساسانی،این محله را به یکی از محله های برجسته تهران تبدیل کرده است.
از دیگر آثار دیدینی منطقه سنگلج میتوان به سقاخانه های آن اشاره کرد،که هم اکنون سقاخانه گذرقلی از مراکزی است که تهرانگردان را به خود جذب میکند.

روی هم رفته مناطق مرکزی تهران مانند مناطق دیگرش معایب و مزایای مخصوص به خودشان را دارد،اگر از تراکم جمعیتی بالای این مناطق و پر تردد بودن آنها صرف نظر کنیم؛ میتوان  دسترسی بسیار خوب این مناطق به سرتاسر تهران وهمچنین نزدیک بودن این مناطق به مراکز اداری و تجاری مهم تهران و همچنین نزدیکی آنها به مقاصد مهم گردشگری واقع درآن را از جمله مزایایی بر شمارد که بسیاری از افراد را به سکونت در این مناطق ترغیب میکند.