معرفی جاهای تاریخی تهران

تهران تاریخی 200 ساله دارد که در برابر قدمت کل کشور ایران تاریخ زیادی نیست اما تهران در تمام این مدت به عنوان پایتخت کشور انتخاب شده. از همین رو دارای بسیاری از بناهای تاریخی ارزشمند و جاذبه های گردشگری بسیار است که در دوران های مختلف و به دستور پادشاهان و سردمداران مختلف ساخته شده اند. بنا بر این تهران پر از جاهای دیدنی و جاهای تاریخی است که برای دیدن همه ی این آثار حداقل به یک هفته زمان لازم دارید. برای اینکه بتوانید به پیشینه تاریخی تهران پی ببرید لازم نیست حتما به جاذبه های تاریخی آن سر بزنید، تنها کافیست در محله های قدیمی تهران مانند محله سنگلج، محله شهرری و محله 15 خرداد به گشت و گذار بپردازید تا تاریخ تهران را از نزدیک لمس کنید. تاریخ ی که علیرغم تمام تلاشها برای مدرن سازی تهران در ادوار مختلف، هنوز در کوچه پس کوچه های این شهر خود نمایی میکند. عمده بناهایی که امروزه در تهران میبینید و از جاهای تاریخی تهران به شمار می آیند در دوران قاجاریه ساخته شد. ار چه آثار کهن تری مربوط به دوران صفویه و قبل تر از آن نیز در تهران دیده میشود. اما عمده بناهای تاریخی مهم تهران در عهد قاجاری و به دستور ناصرالدن شاه و مظفرالدین شاه ساخته شده اند. در ادامه شمارا با جاهای تاریخی تهران آشنا خواهیم کرد تا از قدمت و اهمیت تاریخی پایتخت کشورمان ایران مطلع شوید.

لیست جاهای تاریخی تهران

سردر باغ ملی تهران

در خیابان امام خمینی تهران یکی از نماد های کهن شهر تهران قرار دارد که با دیدنش شما به گذشته تهران سفر خواهید کرد. سردر باغ ملی یکی از جاهای تاریخی تهران است. سردر باغ ملی تهران در زمان قاجار ساخته شده است اما در سالهای بعد مرمت شده است، این بنا که قبل از ساخت برج آزادی به عنوان نماد تهران شناخته مید یکی از مهم ترین جاهای تاریخی تهران است که در میدان مشق سابق ساخته شده بود. میدان مشق مکانی بود که در زمان فتحعلی شاه ساخته شده بود و به عنوان یک محل برای تمرینهای نظامی از آن استفاده میشد. جهانگردان از این میدان به عنوان یک میدان بزرگ و چهارگوش یاد میکنند که بزرگترین و مهم ترین میدان نظامی ایران تا آن زمان بوده. در اطراف این میدان بناهای مهم تاریخی ساخته شده است که از جمله آنها میتوان به سردر باغ ملی، پست خانه، و ساختمان سابق شرکت نفت تهران اشاره کرد. اگر بخواهیم از تاریخ دقیق ساخت سردر باغ ملی بگوییم باید به سال 1278 اشاره کنیم که در این تاریخ به دستور محمدحسین خان سپهسلار دستور ساخت دروازه ای زیبا صادر شد که ناصرالدین شاه بتواند از بلندای آن رژه سربازان ارتش را نظاره کند. این دروازه در انتهای حکومت قاجاریه دیگر رونق سابق را نداشت. با روی کار آمدن رضا شاه در سال 1301 این دروازه تخریب شد و در پشت آن سردر باغ ملی که اکنون مشاهده میشود ساخته شد.در پشت این دروازه اکنون باغی نهان است که به دانشگاه هنر ختم میشود. میتوانید برای دقایقی روی نیمکت های این باغ زیبا بنشینید و از زیبایی های تهران قدیم استفاده کنید.

معماری سردر باغ ملی تهران

سردر باغ ملی به عنوان یکی از جاهای تاریخی تهران ترکیبی از معماری ایرانی و اروپایی است. در زمان رضا شاه این سبک از معماری بسیار رواج داشته است. چرا که او علاقه داشت تا از ترکیب این دو سبک برای حفظ معماری سننتی ایرانی توام با مدرن سازی شهر تهران و استفاده های به روز از بناهایی با طرح سنتی استفاده کند. از همین رو سردر باغ ملی ترکیبی از معماری ایرانی  و اروپایی است و در بخش هایی از آن نماد هایی از معماری روسیه نیز دیده میشود. این بنا به دست استادان معمار بنام و ماهر مختلفی ساخته شده  و هرکدام از آنها وظیفه ی ساخت یک قسمت از سردر باغ ملی را بر عهده داشته اند. طرح کلی این بنا توسط جعفرخان معمار کاشانی پایریزی شده و یکی از زیباترین جاهای تاریخی تهران را به وجود آورده، ستون ها توسط استاد کریم منیژه طراحی شده و کاشی سازی این بنا بر عهده استاد خاک نگار مقدم و کاشی کاری آن توسط استاد حسین کاشی پز صورت گرفته است.  عمده مصالح این بنا را آجر و سنگ و چوب تشکیل داده اند و قسمت هایی از آن نیز از آهن و برنز تشکیل شده است. سردر باغ ملی دارای 8 ستون آجری است و در بخش بالایی این سردر یک اتاقکی تعبیه شده که به شکل کلاه فرنگی است و محل تماشای مارش ها و تمرینات نظامی است. در تزئینات آن اتاقک از سبک معماری روسی نیز الهام گرفته شده.

ساعات بازدید سردر باغ ملی

ساعت بازدید  سردر باغ ملی تهران در بهار و تابستان از ساعت 7 صبح الی 7 شب اعلام شده است.
آدرس باغ ملی
همانطور که گفته شد این بنا در خیابان امام خمینی تهران واقع شده است که با استفاده از خط 1 مترو تهران میتوانید در ایستگاه امام خمینی پیاده شده و به بازدید از این بنا بروید.

کاخ گلستان

از مهم ترین جاهای تاریخی ایران میتوان به کاخ گلستان اشاره کرد. ساختمان اصلی این بنا در دوران شاه طهماسب صفوی ساخته شد اما بناهایی در زمان ناصرالدین شاه به ساختمان کاخ اصلی اضافه شد که بر زیبای این کاخ افزوده است. به طور کلی قدمت این کاخ را میتوان 440 سل تخمین زد، این کاخ در فهرست آثار جهانی یونسکو نیز وارد شده است. کاخ گلستان در بازر 15 خرداد تهران واقع شده است. این مجموعه به این دلیل گلستان نام گرفته که در محوطه ی سزسبز و باغ مانندی قرار داشته و از آن منطقه به عنوان گلستان تهران یاد میشده است. کاخ گلستان که در لیست بهترین جاهای تاریخی تهران قرار دارد تمام پادشاهان قاجاری را در خود جای داده است. از شگفتی های کاخ گلستان میتوان به کاشی های رنگارنگی که هرکدام سبک نقش و نگار خاصی را بازتاب میدهند اشاره کرد. این کاشی ها در سراسر بناهای بیرونی کاخ دیده میشوند و بر زیبایی این جای تاریخی تهران بیش از پیش افزوده اند. در ادامه به معرفی اجمالی بخش های مختلف کاخ گلستان خواهیم پرداخت.

شمس العماره

این بنا در زمان حکومت ناصرالدین شاه ساخته شده است. ناصر الدین شاه که بسیار شیفته ی تجدد اروپا بود آرزوی داشتن یک ساختمان بلند مانند برج های موجود در اروپا را داشت. بنا بر این دستور ساخت این بنا را صادر کرد. شاید این بنا اکنون بنای مرتفعی به نظر نیاید اما در آن دوره بلند ترین بنای موجود در تهران بود که در پنج طبقه ساخته شده بود. شمس العماره اولین بنایی است که در ساخت آن از فلز استفاده شده است و هزینه ساخت آن در آن دوره به چهل هزارتومن رسید که بسیار هزینه قابل توجهی بود. با اینحال امرزوه از شمس العماره به عنوان یکی از کهن ترین جاهای تاریخی تهران یاد میشود.

معماری شمس العماره

همانطور که گفته شد تا آن زمان هیچ ساختمانی به ارتفاع شمس العماره ساخته نشده بود، از این رو هیچ معماری تجربه ساخت خانه های مرتفع را نداشت. اما در این میان معماری به نام محمد کاشی مسئولیت ساخت این بنا را بر عهده گرفت و باعث شد تا شمس العماره بدون دخالت مهندسان خارجی ساخته شود. در ساخت شمس العماره از یک خرپا استفاده شده که نه تنها وظیفه تحمل وزن ایوان را دارد بلکه سنگینی وزن طبقات بالاتر را به دیوار ها منتقل میکند. برای ساخت طبقات بالاتر روشی که در ساخت مناره ها استفاده میشد به کار گرفته شده، به این صورت که هرچه به طبقات بالاتر میرسیم عرض بنا کمتر میشود. این بنا با مصالح قدیمی مثل آجر،گل و ساروج ساخته شده و برای اولین با آهن هم در سخت یک ساختمان در ایران به کار رفته است. اما با اینحال شمس العماره یکی از مستحکم ترین و دیدنی ترین جاهای تاریخی تهران است که تا امروز هم سرپا مانده است.

ایوان تخت مرمر و فتحعلی شاه

ایوان تخت مرمر یکی از قدیمی ترین بناهای مجموعه کاخ گلستان است که ساخت آن مربوط به دوره حکومت کریمخان زند میشود. در ساخت این عیوان از هرگونه تزئیناتی نظیر سنگ بری، گچ بری، آینه کاری و منبت به کار گرفته شده که این موضوع این بنا را به یکی از دیدنی ترین جاهای تاریخی تهران تبدیل کرده است. تخت مرمری واقع در این ایوان در زمان سلطنت فتحعلی شاه و در تاریخ 1221 هجری قمری ساخته شده که در ساخت این تخت از پنجاه و شش قطعه مرمر استفاده شده است. طراحی این تخت به گونه‌ای است که یادآور تخت حضرت سلیمان است. چرا که در زیر تخت دیوان و پریانی تعبیه شده که داستان تخت سلیمان را یادآور میشود.

تالار آینه ناصر الدین شاه

از زیبا ترین جاهای تاریخی تهران میتوان به تالار آینه اشاره کرد. تالار آینه نشان دهنده شکوه و جلال معماری ایرانی است، این تالار در سال 1294 ساخته شده اما برای به اتمام رسیدن تزئینات و آینه کاری های زیبایش 5 سال دیگر زمان لازم بوده تا به شکل کنونی خود در بیاید. از مهم ترین اشیاء دیدنی در این تالار میتوان به تابلوی کمال الملک اشاره کرد. این تابلو نشان دهنده شکل ظاهری این تالار در سال 1309 است که شکوه زیبایی این تالار را به رخ بازدیدکنندگان میکشد. ساخت این بنا توسط شخصی به نام ابوالحسن معمار باشی انجام شده و تزئینات آن را میرزا یحیی خان معتمدلملک انجام داده است.تالار آینه در مدت سه سال ساخته شد اما تزئینات و آینه کاری های آن به مدت چهارسال به طول انجامید تا نهایتا در سال 1260ساخت این تالار به طور کامل به پایان رسید.

تالار سلام کاخ گلستان تهران

یکی دیگر از جاهای تاریخی تهران کاخ سلام است که از آن تحت عنوان موزه یا اتاق موزه هم یاد میشود در ضلع شمال غربی باغ گلستان قرار دارد. این موزه توسط ناصرالدین شاه و با الگو گرفتن از موزه های بزرگ خارجی و اروپایی ساخته شده و از اولین موزه های سلطنتی ایران به شمار میرود. این موزه در سال 1293 هجری ساخته شد. اما تا تکمیل شدن و چیدمان کامل اشیا موزه سه سال دیگر زمان لازم بود. از این موزه به عنوان اتاق سلام نیز یاد میشد به این دلیل که مراسم سلام در این اتاق برگزار میشد. در عهد پهلوی نیز تاجگذاریها در همین اتاق سلام صور میگرفته است.

معرفی باغ فردوس تهران

یکی دیگر از مراکز گردشگری تهران باغ فردوس است، اگر داخل تهرانگردی باشید احتمالا اسم این باغ را زیاد شنیده اید. چرا که با وجود کوزه سینما و سالن سینما درون این باغ و کافه و رستورانهای متعددی که در محوطه باغ فردوس قرار دارد، باغ فردوس یه سکس از محبوب ترین جاهای تاریخی تهران در میان جوانان تبدیل شده است. باغ فردوس تقریبا در انتهای خیابان ولیعصر و در نزدیکی تجریش قرار دارد. این کاخ توسط معیرالممالک، داماد فتحعلی شاه ساخته شده است و در طراحی آن عناصر مهم و حیاتی باغ ایرانی به چشم میخورد. بعد از معیر الممالک این باغ و عمارت به فرزندش حسینعلی رسید و باغ فردوس پس از حسینعلی نیز صاحبان زیادی داشته. در دوره پهلوی ابتدا به یک مدرسه تبدیل شد و در زمان پهلوی دوم به محلی برای برپایی جشن های 2500 ساله تبدیل شد. تا اینکه سرانجام بعد از انقلاب در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار گرفت و در سال 1381 به موزه ی سینمای ایران تبدیل گشت.

باغ فردوس کجاست؟

باغ فردوس در شمال تهران و در خیابان ولیعصر، منتهی به تجریش قرار دارد.

آدرس باغ فردوس با مترو

اگر قصد بازید از این باغ به عنوان یکی از زیباترین جاهای تاریخی تهران را دارید باید برای رسیدن به باغ فردوس می‌توانید در خط یک مترو به ایستگاه تجریش رفته و پس از پیاده شدن از قطار و خارج شدن از ایستگاه، با ۲۰ دقیقه پیاده‌روی در خیابان ولیعصر به‌سمت جنوب، به عمارت باغ فردوس برسید، یا اینکه این مسیر را با تاکسی یا بی آر تی طی کنید.

کاخ سعد آباد

یکی از مجموعه های تاریخی فرهنگی مهم تهران، کاخ سعد آباد است و این مجموعه که در زمان سلطنت احمد شاه ساخته شده. به طور کلی میتوان گفت که پادشاهان قاجار بهترین محل هارا برای بنا کردن کاخ ها و عمارت های خود انتخاب میکردند به همین جهت مجموعه کاخ سعد آباد در خوش آب و هوا ترین منطقه تهران یعنی نیاوران قرار گرفته است. در این مجموعه چهارده عمارت کوچک و بزرگ که به دست قاجارها ساخته شده وجود دارد. با روی کار آمدن حکومت پهلوی این کاخ به کاخ تابستانی رضا شاه تبدیل شد. محمدرضا شاه نیز پس از به سلطنت رسیدن در این کاخ سکنا گزید، جدید ترین بنای موجود در این کاخ متعلق به کوچکترین دختر محمدرضا پهلوی یعنی لیلاست. پس از انقلاب 1357 این کاخ کاربری خودش  را از دست داده و از آن به عنوان موزه استفاده میشود. در ادامه به معرفی بخش های مختلف کاخ سعد آباد از مهم ترین جاهای دیدنی تاریخ تهران اشاره میکینم.
دیدی های کاخ سعد آباد

کاخ اسود

این کاخ در سال 1319 به دستور رضا شاه ساخته شده و در سال 1344 ساخت آن کامل شده است. البته در این میان ساخت این کاخ متوقف شده بود. وجه تسمیه این کاخ سنگ های مرمر سیاهی است که در نمای کاخ به کار رفته است. این کاخ در زمان محمدرضا پهلوی به عنوان وزارت دربار مورد استفاده قرار میگرفته است. کاخ اسود که امروزه به یکی از مهم ترین جاهای تاریخی تهران تبدیل شده است نزدیک به 4000 متر زیر بنا دارد که پس از انقلاب به موزه هنر های معاصر تبدیل شد. در طبقه همکف این موزه اثر نقاشانی که به سبک نو کار کرده اند نگهداری میشود. نقاشانی مثل سهراب سپهری، حسین محجوبی، پروانه اعتمادی و …
در طبقه اول موزه هنر های معاصر نقاشی های نفیس هنرمندان اروپایی وجود دارد، نقاشی هایی که در سبک سورئالیسم، فوویسم و امپرسیونیسم کشیده شده اند. این نقشی ها بین سده هاس 17 الی 20 میلادی قدمت دارند. نقاشان معرفی که اثر هایشان در این موزه نگهداری میشوند عبارتند از سالوادور دالی، جان فردریک هریک، فرانسوا موزون و ژول برتون. در طبقه دوم آثار هنرمندانی که در عهد صفویه و قاجاریه میزیسته اند وجود دارد و بیشتر تصاویر شاهزادگان و درباریان این دوران ها هستند. زیباترین تابلوی این طبقه مربوط به تصویر تمام قد نادر شاه است که به گفته ی رابینسون که یک منتقد هنری است این تابلو از باارزش ترین تابلوهای ایرانی است. نقاش این تابلو شخصی به نام مهرعلی است که در سال 1228 این اثر را خلق کرده است.

کاخ موزه ملت یا کاخ سفید تهران

این بنا یکی از بزرگترین  بناهای مجموعه سعد آباد است و جاهای تاریخی تهران است و 5000 متر مساحت دارد. این بنا پنجاه و چهار قسمت مختلف شامل ده تالار و اتاق کار و اتاق استراحت داشت که در زمان حکومت محمدرضا پهلوی از آن به عنوان کاخ تابستانی استفاده میشد. نمای سفید این کاخ باعث شده تا آن را کاخ سفید بنامند. کاخ سفید تهران یا همان کاخ موزه ملت در سال 1310 ساخته شده اما در سال 1345 نیز طبق سلیقه فرح پهلوی مرمت و بازسازی شده است.

موزه ظروف سلطنتی در کاخ اشرف

در قسمت شرقی محوطه کاخ سعد آباد کاخی متعلق به اشرف پهلوی خواهر دوقلو محمد ضا پهلوی وجود دارد که 1800متر زیر بنا داشته و در دو طبقه ساخته شده است. این کاخ در سال  1315 به دستور رضاشاه ساخته شده اما در سال 1350 به دستور اشرف بازسازی و مرمت شده است. از سال 1389 تا کنون از این بنا به عنوان موزه ای برای به نمایش گذاشتن ظروف سلطنتی استفاده میشود.

موزه پوشاک سلطنتی در کاخ شمس

در سال 1314 به دستور رضا شاه کاخی برای خواهر محمدرضا یعنی شمس پهلوی ساخته شد که از آن به عنوان کاخ تابستانه استفاده میشد. پس از نقل مکان شمس به کاخ اختصاصی اش در مهر شهر کرج از این عمارت به عنوان عمارتی برای نگهداری هدایا و ظروف سلطنتی استفاده شد. اما پس از انقلاب این موزه به عنوان موزه تاریخ معاصر و سپس به عنوان موزه پوشاک سلطنتی انتخاب شد که هم‌اکنون میتوانید در آن پوشاک دوره قاجار، پوشاک سنتی ایرانی با تزئینات دست‌دوز، و پوشاک خانواده پهلوی از جمله لباس های فرح دیبا و فرزندانش را مشاهده کنید.
آدرس کاخ سعد آباد: استان تهران، شهر تهران، خیابان ولیعصر، خیابان شهید فلاحی (زعفرانیه)، انتهای خیابان شهید کمال طاهری

موزه آبگینه

یکی از موزه های تهران که خود بنای آن نیز ارزش تاریخی دارد و یکی از پربازید ترین جاهای تاریخی تهران است، موزه آبگینه است. این موزه کم نظیر ترین آثار سفال و بلور و شیشه ایران را در خود جای داده است. بنای این موزه حدودا 100 سال پیش به دستور احمد قوام ساخته شده که در آن زمان نخست وزیر ایران بوده است. این خانه تا سال 1331 محل سکونت و فعالیت های سیاسی میرزا احمد قوام بوده است اما پس از آن این خانه و دیگر اموال او توسط مجلس وقت مصادره شد. این عمارت توسط کشور مصر خریداری شد و به مدت هفت سال محل سفارت این کشور بود. بعد از آنکه روابط سیاسی ایران و مصر برهم خورد این سفارت در اختیار کشور افغانستان قرار گرفت. پس از آن این بنا که در اختیار بانک بازرگانی قرار گرفته بود توسط دفتر فرح پهلوی خریداری شد و توسط معماران ایرانی و فرانسوی به موزه ای تبدیل شد که در سال 1358 درب های آن به روی عموم مردم گشوده شد.
در طبقه اول این موزه سفالینه های رسی که قدمت آنها به هزاره پیش از میلاد باز میگردد قرار داده شده و شامل تالار های مینا، تالار بلور نیز هست. تالارهای صدف،‌ زرین فام، لاجورد یک و دو از بخش های مختلف طبقه دوم موزه آبگینه هستند.

میدان حسن آباد کجاست؟

میدان حسن آباد یکی دیگر از جاهای تاریخی تهران است که دیدن آن را به همه پیشنهاد میکنیم. این میدان نمونه خوبی از معماری قدیمی تهران در روزگار معاصر است. این میدان که مانند بیشتر بناهای دوران قاجار و پهلوی  تلفیقی از معماری ایرانی و اروپاییست از زیباترین میدانهای شهر تهران به شمار میرود و به سبب موقعیت قرار گیری‌اش  که نزدیک بسیاری دیگر از جاهای تاریخی تهران است بسیار مورد بازدید قرار میگیرد. میدان حسن آباد در نزدیکی سردر باغ ملی، پارک شهر و موزه ملی قرار گرفت است. در اطراف این میدان چهار ساختمان وجود دارد که بر روی تمام این ساختمان ها یک گنبد زیبا قرار گرفته. معمار این بناها شخصی به نام قلیچ باقلیان است. جالب است بدانید اولین ایستگاه آتش نشانی تهران نیز در میدان حسن آباد تاسیس شده.

برج طغرل

یکی دیگر از جاهای تاریخی تهران برج طغرل است، برج طفرل بازمانده ی معماری عصر سلجوقیان است که به سبب معماری خاص و بی نظیرش بسیار مورد توجه گردشگران قرار میگیرد. برج طغرل در شهرری واقع شده است و پیرامون آن احادیث و روایت های زیادی روایت شده است. برخی میگویند این برج محل آرامگاه طغرل بیک سلجوقی است، برخی دیگر معتقدند این بنا آرامگاه آل سلجووق است. عده ای نیز میگویند این بنا محل دفن خلیل سطلان یکی از فرزندان تیمور لنگ است. خلاصه نمیتوان به طور دقیق گفت این بنا برای چه کسی و به چه منظوری ساخته شده است؟

معماری برج طغرل

برج طغرل شاید از  کهن ترین جاهای تاریخی تهران باشد. این برج 20 متر ارتفاع دارد البته در گذشته گنبدی هم بر روی این برج وجود داشته که ارتفاع آن را افزایش میداده است. این برج نزدیک به 50 متر مساحت دارد و در ساخت آن از آجر،زاج، سفیده تخم مرغ و ساروج استفاده شده است. نمای بیرونی این برج به 24 ترک تقسیم شده است که نشان دهنده زمان در طی روز نیز هست. در گذشته با استفاده از نور خورشید و سایه ی این ترک ها ساعت روز را تشخیص میدادند و در طول شب نیز در شبهای مهتابی از نور مهتاب استفاده میکردند.از ویژگی های این برج دو یردر آن است که به صورت سه بعدی ساخته شده و تصویر یک شیر را به نمایش میکشد. این برج به شکلی مهندسی شده که وقتی در مرکز آن قرار میگیرید صدای شما با انعکاس و پژواک زیادی بازپخش میشود. انگار که از بلندگو استفاده کرده باشید.

کاخ نیاوران

یکی از جذاب ترین جاهای تاریخی تهران، کاخ نیاوران است. این کاخ که به نسبت دیگر جاهای تاریخی تهران قدمت کمتری دارد محل زندگی آخرین شاه ایران است.این باغ توسط فتحعلی شاه قاجار بنا نهاده شده، و به این دلیل نیاوران خوانده میشده که این محل نی زاری بیش نبوده و نی آوران به نیاوران تغییر نام داده است. محمد شاه در این باغ عمارتی کوچک ساخت، اما بعد تر ناصرالدین شاه کاخ صاحبقرانیه را در آن بنیان نهاد. جدیدترین بنای این باغ کوشک احمد شاهی است که درست در میانه باغ واقع شده است. در دوران پهلوی دوم تمام بناهای کوچک باغ تخریب شدند تا در آن کاخی بزرگ برای سکونت خانواده سلطنتی محمدرضا شاه پهلوی در آن ساخته شو.د. او و خاندانش تا سال 1357 در همین کاخ سکونت داشتند. بنای جدید کاخ نیاوران ضد گلوله، ضد توپ و ضد زلزله ساخته شده است.محمدرضا پهلوی کاخ صاحبقرانیه را محل کار خود قرار داده بود.

بخش های مختلف و اتاق های کاخ نیاوران

همکف

اولین چیزی که توجه شمارا در این بخش جلب میکند، نور پردازی بخش همکف است. این طبقه با آینه کاری های وسیعش از نور خوبی برخوردار است. در این طبقه میتوانید طبقاتی از ظروف چینی، ارگ شمس پهلوی و دیگر هدایای خانواده سلطنتی را ببینید. در این طبقه سینمای اختصاصی، سالن پذیرایی، اتاق انتظار، اتاق غذاخوری و آشپزخانه وجود دارد که البته ورود به آن ممکن نیست.

تالار آبی

در ضلع شمالی کاخ نیاوران تالار آبی ققرار دارد که با چند پله از بخش همکف جدا شده و  محل پذیرایی از مهمانان و برگزاری مهمانی های کوچک شاه بود و از زیباترین جاهای تاریخی تهران به شمار می آید. مساحت این اتاق 350 متر مربع است. جالب است بدانید جیمی کارتر مراسم شب سال نو را با همسرش در این اتاق گذراند و از مهمانان جشن پادشاه بود. این تلار به دلیل رنگ آبی دیوارهایش و آبنمایی که درست رو به روی درب ورودی آن قرار دارد به این نام خوانده شده. درست کمی قبل از انقلاب اقداماتی برای تغییر دکوراسیون این تالار انجام شده بود که با وقوع انقلاب بی سرانجام ماند. از همین رو این اتاق تا مدت ها بدون کاربرد باقی مانده بود تا اینکه به موزه لباسهای سلطنتی و پارچه های نفیسی که به خاندان پهلوی اهدا شده بود تخصیص یافت.

نیم طبقه

با اینکه نمیتوان از اتاق های این بخش از کاخ نیاوران بازید کرد اما باید بدانیم که اتاق لیلا فرزند شاه، ااق ندیمه، اتا منشی فرح و اتاق کار شاه در این محل قرار داشت.

طبقه آخر

در طبقه پایانی این بنا اتاق های خصوصی خانواده پهلوی قرار داشته. در ضلع شمالی آخرین طبقه اتاق فرزندان محمدرضا پهلوی یعنی علیرضا و فرحناز دیده میشده. که این اتاق ها شامل اتاق مطالعه و اتاق خواب علیرضا پهلوی میشود. اتاق های فرحناز پهلوی نیز به همین منوال است. در بخش جنوبی طبقه آخر نیز فضای اختصاصی فرح و محمدرضا پهلوی قرار دارد. که یکی از اتاق های این قسمت مربوط به اتاق لباسهای فرح پهلویست و از جذاب ترین دیدنی ها و جاهای تاریخی تهران است، اتاق دیگری مربوط به اتاق آرایش فرح است که مستقیما به اتاق خواب او راه دارد. اتاقی هم تحت عنوان اتاق نشیمن برای دور هم نشینی های خصوصی تر تعبیه شده بود. یک اتاق هم مربوط به محل استراحت محمدرضا پهلوی وجود داشت که برای استراح نیمروزی به آن مراجعه میکرد و اتاق مشترک محمدرضا و فرح پهلوی که به رنگ شیری و طلایی طراحی شده و تمام مبلمان و سرویس های خواب آن ساخت شرکتی فرانسوی هستند.

سقف کاخ نیاوران

از مهم ترین ویژگی های کاخ نیاوران که آن را منحصر به فرد کرده است سقف متحرک این کاخ است. این سقف که ساخت یک شرکت آلمانی است به صورت الکترومکانیکی باز و بسته میشود تا کل کاخ بتواند از هوای تازه استفاده مند و هوای فضای کاخ تهویه شود. به علاوه یکی از هدف های استفاده از سقف متحرک، استفاده از نور طبیعی برای فضای کاخ بود.

آدرس کاخ نیاوران

این کاخ در تهران، میدان شهید باهنر، مجموعه فرهنگی تاریخی نیاوران واقع شده است.

کاخ نیاوران با مترو

اگر قصد دارید با استفاده از مترو به کاخ نیاوران بروید، باید در ایستگاه تجریش واقع در خط یک مترو تهران پیاده شوید و از آنجا با تاکسی و یا بی آر تی خودتان را به نیاوران برسانید.

شماره تماس کاخ نیاوران

22282020 و 22282050

خانه ظهیر السلام

یکی دیگر از جاهای تاریخی تهران که کمتر شناخته شده است و شاید خود تهرانی ها هم تا کنون آن را ندیده باشند خانه ظهیر السلام است. این خانه در منطقه بهارستان واقع شده است و مانند اکثر بناهای تاریخی تهران تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی است. این خانه که به دوره قاجار مربوط میشود یک خانه ی مسکونی مربوط به یکی از سران مشروطه به نام سپهبد تنکابنی بوده است که چیزی حدود 2200 متر مساحت دارد. سپهبد تنکابنی مشهور به ظهیرالسلام داماد ناصرالدین شاه بوده است و به نظر میرسد این خانه در اواخر دوره حکومت ناصرالدین شاه ساخته شده است. این خانه امروزه یک مخروبه است که نیاز به مرمت دارد تا در دسترس بازید عموم قرار بگیرد.

آدرس خیابان ظهیر السلام

بهارستان، خیابان قائدی ، ابتدای خیابان ظهیرالاسلام

سرای روشن

یکی از مهم ترین جاهای تاریخی تهران سرای روشن است که سال ساخت آن به سال 1311 بازمیگردد.بنایی که امروزه از خانه ی روشن میبینیم اندکی با بنای اولیه آن تفاوت دارد چرا که در سال 1370 توسط معماری به نام مهندس صفا منش بازسازی شده است. طراحی و ساخت این خانه به سبک گوتیک است و در خیابان ناصر خسرو تهران وجود دارد. سرای روشن  از یک حیاز و چند مغازه در اطرافش تشکیل شده که هنوز هم فعالیت میکنند اما رونق خود را از دست داده اند. با بازدید از سرای روشن به عنوان یکی از بهترین جاهای تاریخی تهران میتوانید حال و هوای یک قرن پیش تهران را به خوبی لمس کنید. نماد هایی که بر این بنا ساخته و حک شده اند هرکدام یکی از المانهای تاریخ ایران را بازتاب میکنند. نماد هایی چون فروهر، خورشید بالدار و..

سرای روشن کجاست؟

سرای روشن در یکی از شلوغ ترین خیابان های تهران واقع شده است و بهترین راه برای رفتن به آنجا استفاده از خطوط حمل و نقل عمومی است. بدین منظور شما میتوانید در ایستگاه پانزده خرداد واقع در خط یک مترو تهران از قطا پیاده شده و سپس با اندکی پیاده روی خودتان را به خیابان ناصر خسرو برسانید. این خیابان پر است از بناهایی که بافتی کهن و قدیمی دارند ، و سرای روشن یکی از این بنا هاست که در لیست جاهای تاریخی تهران قرار گرفته است.

مدرسه دارالفنون

مدرسه دارالفنون از جمله معروف ترین جاهای تاریخی تهران است که به دستور امیر کبیر در زمان صدارتش در زمان سلطنت ناصرالدین شاه ساخته شده. این مدرسه 7 شعبه دیگر نیز داشته که در آن به تدریس پزشکی، مهندسی می پرداخته اند. این مدرسه 50 اتاق هم اندازه به ابعاد 4 در 4 متر دارد که در جلوی هر کدام از این اتاق ها نیز یک ایوان تعبیه شده است. از زیبایی های این بنا میتوان به حوض میان حیاط آن اشاره کرد که اطراف آن را درختان میوه مثل سیب و زرد آلوو …در بر گرفته اند. در شروع کار این مدرسه تنها 30 دانش آموز داشت و معلمانی از اتریش، فرانسه و آلمان در آن به تدریس میپرداخته اند. این مدرسه 80 سال به فعالیت خودش ادامه داد تا آنکه در سال 1308 تخریب و دوباره از نو بنا گردید. پس از انقلاب برای مدتی این مدرسه به عنوان مخحلی برای  تربیت معلم استفاده میشد و بعد ها در اختیار آموزش و پرورش قرار گرفت. اما بعد از مدتی درب های آن برای همیشه بسته ماند. البته میگویند این بنا قرار است به عنوان موزه آموزش و پرورش و یکی از جاهای تاریخی تهران به فعالیت خود ادامه دهد.

سنگ نگاره فتحعلی شاه در شهرری

در نزدیکی پارکی به نام چشمه علی در شهرری، سنگ نگاره ای وجود دارد که در آن تصویری از فتحعلی شاه و پسرانش به نمایش گذاشته شده. چشمه علی در شمال شهرری واقع شده و خود پیشینه ای 8 هزار ساله دارد. علاوه بر نقش برجسته فتحعلی شاه و پسرانش، دو کتیبه نیز در این محل واقع شده که بر روی آنها اشعاری از عندلیب و میرزا تقی محمد علی آبادی وجود دارد. ابن بابویه ، برج طغرل از دیگر جاهای تاریخی تهران در نزدیکی این سنگ نگاره هستند.

کاخ مرمر از کاخ های تهران

کاخ مرمر از جمله بناهایی است که در زمان حکومت پهلوی بنا شده است و از جدیدترین جاهای تاریخی تهران به شمار میرود. این کاخ در سال 1316 به  دستور رضاشاه ساخته شده و در سال 1355 به یک موزه برای به نمایش گذاشتن اشیاء مربوط به خاندان پهلوی تغییر کاربری داد. در این موزه لباس افسری رضا شاه و کلاه او که در جریان ترورش گلوله خورده بود به نمایش درامده است. این کاخ بعد از انقلاب و از سال 1370 به بعد در اختیار مجمع تشخیص مصلحت نظام واگذار شده است.

خانه باغ اتحادیه

خانه اتحادیه که خانه امین السلطان هم آن را میخوانند در  خیابان لاله زار تهران واقع شده است. امین السلطان صدر اعظم ناصر الدین شاه بوده و در 1291 ساخته شده است. مساخت این خانه چیزی حدود 6000 ذرع  است و مهم ترین بخش آن سر در آجری آن است  که با نقوش اسلیمی نقش دو اژدها را نشان میدهد. این خانه که تنها بازمانده خیابان لاله زار قدیم است وضعیت خوبی ندارد و نیازمند مرمت است. با اینمکه در فهرست آثار ملی ثبت شده و به عنوان موزه مشاهیر معرفی شده است اما هنوز ورود به آن به خاطر وضعیت نامطلوبی که دارد ممکن نیست.

ساعات بازدید از خانه اتحادیه

فعلا این خانه به دلیل کووید 19 تعطیل میباشد.

کلام پایانی

تهران در کنار تمام بناهای مهم و مدرن امروزی اش بسیاری از بناهای قدیمی و کهن ایران را در خود جای داده است. بناهایی که به سبک معماری قاجاری ساخته شده و تلفیقی از معماری ایرانی و اروپایی است و به نوعی هویت تهران را تشکیل داده اند. این بناها که بیشتر آنها مایملک شاهان بوده و کاربرد های مختلفی برای آنها داشته امروزه به بازدید عموم درآمده اند. البته تنها برخی از آنها که شانس نگهاری و مرمت داشته اند امروزه محلی برای گردشگران و علاقمندان بازدید از جاهای تاریخی تهران هستند و بسیاری دیگجری از آنها که به برخی از آنها در این مطلب اشاره شد،  در حال تخریبند و نیازمند نگهداری و رسیدی مسئولان هستند تا هم به عنوان تکه ای از تاریخ ایران و تهران حفظ شوند و هم در اختیار و بازید عموم مردم قرار بگیرند تا بتوانند از طریق بازید آنها با تاریخ کشور و پایتختشان آشنا شوند. در این مطلب سعی شد تا حد ممکن به معرفی جاهای تاریخی تهران بپردازیم تا اگر علاقمند به بازدید از بناهای اریخی هستید بتوانید از آن به عنوان یک لیست کامل تهرانگردی استفاده کنید.