کاخ ثابت پاسال؛ بزرگ‌ترین خانه تهران برای که بود؟
کاخ ثابت پاسال در آغاز متعلق به حبیب‌الله ثابت سرمایه‌دار ایرانی پیش از ۱۳۵۷ ایران بود که پس از انقلاب مصادره شد. مساحت کاخ پاسال 11 هزار مترمربع است و به‌عنوان بزرگ‌ترین خانه تهران شناخته‌شده است.
کاخ پاسال در انتهای شمالی خیابان جردن و تقاطع خیابان طاهری در منطقه امانیه تهران جای گرفته است. معماری کاخ پاسال از روی معماری قصر پتی تریانو الگو گرفته است.
کاخ پاسال قبل از انقلاب گران‌ترین خانه تهران بود و ارزش آن در همان زمان 15 میلیون دلار امریکا برآورد شد. ساخت کاخ پاسال مربوط به سال ۱۳۴۰ شمسی است. این بنا ابتدا متعلق به یک سرمایه‌دار ایران (ایرج ثابت) بود. کاخ پاسال بعد از انقلاب توسط صادق خلخالی مصادره شد و به گفته برخی از افراد پس از مصادره برخی نهادهای امنیتی از کاخ پاسال استفاده می‌کرده‌اند.
داخل کاخ پاسال چه شکلی است؟
متأسفانه هیچ‌کس جز مالک فعلی کاخ پاسال و افرادی که قبلا در این کاخ زندگی و یا کارکرده‌اند از داخل خانه و تزئینات و معماری آن خبری ندارند ولی تنها از برج سیاه که روبروی کاخ پاسال قرار دارد می‌توان داخل حیاط کاخ ثابت پاسال را مشاهده کرد.
منبع: گوگل مپ عکاس: نامعلوم
برخی از کارگران گفته‌اند که ساخت این مکان ۱۲ سال طول کشید تا انجام شود و در آن زمان خود به‌عنوان بزرگ‌ترین و گران‌ترین خانه دوران شناخته‌شده است، اما صاحب آن ایرج ثابت پاسال تنها دو سال در کاخ پاسال اقامت داشته‌اند و بعد از انقلاب به آمریکا رفتند. برای ساخت کاخ پاسال نه تنها زمان زیادی صرف شد، بلکه مواد و مصالح خاصی هم در آن استفاده کردند. منبت‌کاری و گچ‌بری کاخ پاسال به افراد خبره ایرانی سپرده شد و نقش‌های روی چوب
کاری‌های خانه از فرانسه آمد. تمامی اتاق‌ها و چهارچوب‌ها هم با دست منبت‌کاری شده و چوب مورداستفاده آنها بلوط است.
سرگذشت و اطلاعات کاخ پاسال
کاخ ثابت پاسال یکی از بزرگ‌ترین و گران‌ترین خانه‌های تهران است که چند سالی است در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده. کاخ ثابت پاسال یکی از بزرگ‌ترین خانه‌های قدیمی تهران است که حرف‌وحدیث‌های زیادی داشته، حتی تا مرز تخریب پیش رفته است.
می‌توان کاخ پاسال را یکی از جاهای دیدنی تهران دانست. درنهایت کاخ پاسال بر اساس توافقی که مابین سازمان میراث فرهنگی استان تهران و مالک عمارت ثابت پاسال صورت گرفت، رأی بر ماندن این خانه صادر شد و علاوه بر یک مرکز اقامتی ساخت یک هتل نیز در این خانه به اجرا درآمده است. هرچند هنوز اظهارنظرهای مختلفی در مورد این خانه پر داستان وجود دارد، بااین‌حال چند سالی است که کاخ پاسال در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.
منبع: گوگل مپ عکاس: Dr.Mehrshad Movafegh
کاخ ثابت یکی از قدیمی‌ترین و البته گران‌ترین خانه‌های ایران است که در انتهای شمالی خیابان جردن، تقاطع خیابان طاهری و روان پور در منطقه‌ای به نام امانیه تهران قرارگرفته است. کاخ ثابت به نام‌های قصر سنگی و کاخ ورسای نیز شناخته می‌شود و دلیل این نام‌گذاری معماری آن است. معماری کاخ ثابت برگرفته از الگوی معماری قصر پتی‌تریانو در کاخ ورسای است. کاخ ثابت بنایی است که در سال 1340 ساخته‌شده است و بیش از 11 هزار مترمربع مساحت دارد. جالب است بدانید که کاخ پاسال قبل از انقلاب اسلامی جزو گران‌ترین و بزرگ‌ترین خانه‌های شهر تهران به شمار می‌رفته است. کاخ پاسال قبل از انقلاب متعلق به شخصی به نام حبیب‌الله ثابت بوده است.
کاخ ثابت پاسال
حبیب‌الله ثابت معروف به ثابت پاسال یک سرمایه‌دار مشهور ایرانی قبل از انقلاب بود. ارزش کاخ پاسال قبل از انقلاب بیش از 15 میلیون دلار برآورد شد و ساخت آن 12 سال به طول انجامید. صاحب کاخ پاسال یعنی ثابت، تنها دو سال در آن اقامت داشت و بعد از انقلاب به آمریکا مهاجرت کرد. کاخ پاسال به‌عنوان بزرگ‌ترین خانه‌ی تهران در منطقه امانیه قرارگرفته است. کاخ ثابت پاسال یا کاخ ورسای تهران درواقع کاخ سفید ایران است که دریکی از گران‌ترین محله‌های شهر تهران در خیابان جردن واقع‌شده است.
کاخ پاسال به‌واسطه داشتن 11 هزار مترمربع وسعت، به‌عنوان گران‌ترین و بزرگ‌ترین خانه شهر تهران شهرت پیداکرده است. قدمت کاخ پاسال به دوران پهلوی بازمی‌گردد و معماری آن برگرفته از قصر لوپتی تریانون در ورسای فرانسه است. به این دلیل است که به آن کاخ ورسای هم می‌گویند. در کاخ پاسال همه‌چیز از بهترین‌ها و عالی‌ترین‌هاست. به‌عنوان‌مثال دکوراسیون کاخ ثابت پاسال را همان دکوراتوری انجام داده که مسئولیت تدارک چادرهای سلطنتی در تخت جمشید به عهده او بوده است.
کاخ ثابت پاسال یکی از معدود نمونه‌های باقیمانده از خانه باغ‌های ایرانی است که همان‌طور که گفته شد در محله‌ی جردن تهران قرارگرفته است و جزو بزرگ‌ترین خانه‌های تهران شناخته می‌شود. اما این روزها خبرهای ضدونقیضی درباره ساخت هتلی در کاخ پاسال به گوش می‌رسد.
بازدید کاخ پاسال
هم‌اکنون امکان بازدید از کاخ ثابت پاسال برای عموم امکان‌پذیر نیست؛ بنابراین شما نمی‌توانید به داخل کاخ پاسال بروید. کاخ ثابت پاسال ازنظر جغرافیایی در نزدیکی مراکز مهمی همچون مرکز خرید الهیه، رستوران عربی کوبابا، دارالترجمه کتیبه، گالری پیانو نوا، داروخانه پارتیان و تهران ساعت قرارگرفته است. معماری داخلی کاخ ثابت که به‌وسیله دستان هنرمندان خبره ایرانی ساخته‌شده است، پر از منبت‌کاری و گچ‌بری‌هایی است که زیبایی خیره‌کننده‌ای دارد. بر روی چوب کاری های کاخ پاسال، نقش‌هایی وجود دارد که تماماً از فرانسه به این کاخ آورده شده است.
منبع: گوگل مپ عکاس: نامعلوم
همچنین در تمامی اتاق‌ها و چهارچوب‌ها منبت‌کارهایی با دست دیده می‌شود که از چوب درختان بلوط ساخته‌شده‌اند. تزیینات سنگی کاخ پاسال نیز با تیشه نقش‌بندی و حک‌شده‌اند. تزیینات داخلی کاخ ثابت، کار یک شرکت فرانسوی به نام مزون ژانسِن بود که دستگیره‌ها و درب‌های بسیار زیبا و متفاوتی را ساخته است.
شرکت ژانسن در داخل عمارت پاسال از پرده‌های تیره‌رنگ، گچ‌بری‌های ساده در سقف و همچنین کاغذدیواری‌هایی با طرح‌هایی ساده و بدون طرح استفاده کرده است. زیربنای کاخ ثابت در حدود دو هزار مترمربع است و دارای دو طبقه اصلی و یک زیرزمین است. کاخ ثابت یک استخر بزرگ دارد جریان آب مانند تمامی عمارت های ساخته‌شده به سبک معماری سنتی ایران از زیر خانه عبور می‌کند. در بخشی از باغ یک تئاتر روباز ساخته‌شده و یک پارکینگ بزرگ برای مهمانی‌های شبانه به‌موازات باغ در بخش دیگر وجود دارد.
نمای کاخ پاسال
ستون‌های بزرگی که در مقابل سر در عمارت قرارگرفته‌اند، از جنس مرمر هستند و دیگر زیبایی‌های این کاخ به شمار می‌روند. درگذشته بر روی نمای ساختمان، مجسمه‌های سنگی حک‌شده بوده که امروزه دیگر اثری از آن نمانده است. این خانه ساختی متفاوت با معماری دهه 40 دارد و ازآنجایی‌که به‌منظور برگزاری مهمانی‌های شبانه و مجلل طراحی و ساخته‌شده است، دارای پارکینگی است که در زیربنا تعبیه‌شده است.
استخری که در وسط باغ دیده می‌شود برای برگزاری مسابقات بوده و همان‌طور که گفته شد در سمت راست استخر نیز یک محل نمایش کوچک وجود دارد. دو پارکینگ دیگر در گوشه‌ای از باغ در نظر گرفته‌شده است و دو چایخانه کوچک در پشت سالن نمایش وجود دارد. کاخ ثابت همچنین دارای ورودی نیم‌دایره‌ای است که بر هفت ستون مرمرین استوار است. در دو طرف باغ درختان سرو و کاجی وجود داشتند که متأسفانه امروز چیزی از آنها باقی نمانده است.
یک زمین بیلیارد نیز در پشت کاخ ثابت قرار داشته که براثر گودبرداری‌هایی که برای تخریب عمارت به‌کاررفته کاملاً نابودشده است. کاخ ثابت پاسال اولین و آخرین خانه‌ای نیست که در معرض نابودی و تخریب قرارگرفته است! متأسفانه چند سالی است که با تغییر کاربری خانه‌های قدیمی و اصیل ایرانی به آسمان‌خراش‌ها و یا مراکز خرید مدرن مواجه هستیم. کاخ ثابت پاسال یکی از بزرگ‌ترین، قدیمی‌ترین و گران‌ترین خانه‌های ایران است که امروزه در معرض خطر تغییر کاربری قرار دارد. اما خبر خوش درباره این خانه ثبت ملی آن است که در 31 خرداد 1396 صورت گرفته است.
کاخ رؤیایی پاسال
کاخ ورسای تهران قبل از انقلاب در ایران ساخته شد. این کاخ رؤیایی متعلق به یکی از سرمایه‌داران ایرانی به نام ایرج ثابت بوده و به همین دلیل است که دیگر نام کاخ، کاخ ثابت پاسال بر خود گرفته است. معماری کاخ ثابت پاسال از روی الگوی معماری قصر پتی تریانو در ورسای برگرفته‌شده و نکته‌ی جالبی که در مورد معماری آن وجود دارد این است که از زیر کاخ یک جریان آب مانند چیزی که در معماری سنتی ایرانی می‌بینیم عبور می‌کرده و یک استخر بزرگ و جوی آبی پلکانی دورتادور آن و همچنین آلاچیقی در حیاط این عمارت قرارگرفته است. در گوشه‌ای از حیاط بزرگی که در این کاخ وجود دارد یک صحن تئاتر وجود دارد و در گوشه دیگر آن‌یک پارکینگ بزرگ جهت پارک ماشین افراد منزل و مهمانان وجود دارد.
گویا قرار بوده سالن بیلیاردی هم در پشت ساختمان این کاخ شود که متأسفانه امروز گودبرداری‌هایی در این قسمت به‌منظور تخریب ساختمان صورت گرفته که امیدواریم تخریبی در این کاخ به وجود نیاید. در سمت چپ و راست دو ردیف کنار هم درختان کاج و سرو وجود داشته که اثری از آنها نیز دیده نمی‌شود. باغ کاخ در حال حاضر به شهرک میثاق تبدیل‌شده و در آن خانه‌سازی انجام‌شده است. خانه مشهور به کاخ ثابت پاسال در کوچه ناهید در ابتدای بلوار آفریقا واقع‌شده است. این خانه به مساحت بیش از یک هکتار «گران‌ترین و بزرگ‌ترین خانه شهر تهران» بوده و معماری این خانه از قصر «لو پتی تریانون» در ورسای فرانسه الگو گرفته‌شده است. آن طور که پیداست این اثر ارزشمند در آستانه تخریب قرارگرفته و قرار است به‌جای آن یک برج تجاری و مسکونی ساخته شود!
معماری کاخ پاسال
نمای کاخ پاسال دقیقاً مانند نمای کاخ سفید که یک کپی بهتر از کاخ تریانو در ورسای است و نمونه‌ای دیگر از معماری نئو کلاسیک محسوب می‌شود می‌باشد. ساخت خانه بسیار متفاوت با معماری دهه 40 است. پارکینگی که در زیربنا تعبیه‌شده مانند پارکینگ یک ساختمان تجاری امروزی است که به‌منظور برگزاری میهمانی‌های شبانه طراحی‌شده است. خانه در دو طبقه ساخته‌شده که یک طبقه زیرزمین و یک طبقه مسکونی دارد. از زیرزمین خانه نهر آبی به سبک معماری کهن ایران رد می‌شود. یک استخر استاندارد برای مسابقات نیز در وسط باغ دیده می‌شود. در سمت راست استخر یک محل نمایش فیلم کوچک وجود دارد. دو پارکینگ در گوشه‌ای از باغ برای ماشین‌های میهمانان در نظر گرفته‌شده و دو چایخانه کوچک در پشت سالن نمایش تعبیه‌شده است.
منبع: گوگل مپ عکاس:نامعلوم
ورودی نیم دایره مقابل درب بر 7 ستون مرمرین استوار است که شاهدان عینی از وجود مجسمه‌هایی خبر می‌دهند که قبلاً ستون‌های مرمرین را زینت داده بودند ولی اینک در سرجای خود وجود ندارند. درختان سرو و کاجی که در دو سوی باغ کاخ قرار داشته‌اند خشکانیده شده و اینک شهرک میثاق را در باغ این عمارت بناکرده‌اند. زمین بیلیاردی هم که در پشت کاخ بوده در گودبرداری‌هایی که برای تخریب عمارت صورت گرفته کاملاً از بین رفته است. در معماری داخل خانه گچ‌بری سقف‌ها به شکل کاملاً ساده بارگه‌هایی از رنگ طلایی بر روی گچ سفید توسط هنرمندان ایرانی صورت گرفته، درب و نرده‌های خانه همه از چوب بلوط و منبت‌کاری شده به‌دست هنرمندان فرانسوی می‌باشد.
در معماری و دکوراسیون داخلی از پرده‌های تیره در تزیین خانه کمک گرفته‌شده و تمام قسمت‌های سنگی با تیشه کنده‌کاری‌شده است. کاشی‌کاری استخر و زیرزمین که درواقع نوعی سرداب است هم به ظرافت کاشی‌کاری یک مسجد انجام‌شده است.
معماری داخلی کاخ ثابت پاسال
از نظر معماری داخلی منبت کاری و گچ بری قصر را به افراد خبره ایرانی می‌سپرده اند. تمامی نقش‌ها ی روی چوب کاری‌های خانه از فرانسه آمده است و در کاخ‌های آن جا مورد استفاده قرار می‌گرفته است. تمامی اتاق‌ها و چهار چوب‌ها با دست منبت کاری شده‌اند و چوب مورد استفاده آنها بلوط می‌باشد.
تمامی تزئینات سنگی کاخ پاسال با تیشه نقش بندی شده‌اند. بر اساس طراحی‌های به کار رفته و کارهای کمپانی ژانسن می‌توان حدس زد داخل عمارت پاسال از پرده‌های تیره رنگ استفاده می‌شده و گچ بری سقف‌ها ساده و کاغذ دیواری‌ها نیز ساده و بدون طرح بوده‌اند. تزئینات داخلی کاخ پاسال کار کمپانی فرانسوی مزون ژانسِن بوده است. دستگیره‌ها و درها بسیار زیبا و متفاوت ساخته شده بودند.
ثبت ملی کاخ پاسال (کاخ ورسای)
ثبت ملی خانه ثابت پاسال از امروز توجهات را به سمت هر عمل و عکس‌العملی که قرار است روی این بنای تاریخی انجام شود، متمرکز می‌کند؛ چه طرحی که به گفته مسئولان اداره کل میراث فرهنگی استان تهران قرار است در چند متریِ بنای اصلی ثابت پاسال اجرائی شود و چه طرحی که به گفته معاون میراث فرهنگی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری باید در شوراهای متعدد بررسی و تادیو به ثبت برسد تا بتوان آن را اجرائی کرد.
هرچند هنوز اظهار نظر نهایی درباره طرحی که قرار است در بنای تاریخی کاخ پاسال به سرانجام برسد مطرح نشده، اما امروز خبر رسید بالاخره «ثابت پاسال» به عنوان یک بنای واجد ارزش در فهرست آثار ملی به ثبت رسید و تاریخ ثبت این بنای تاریخی ۲۲ خرداد ۹۶ به شماره ۳۱۷۴۴ در لوح ثبتی قرار گفت.
تشخیص اهمیت کاخ پاسال
تشخیص اهمیت یک اثر با سازمان میراث فرهنگی است. این سازمان با توجه به نوع معماری و هنر به کار رفته در احداث معماری کاخ ثابت پاسال که معماری آن هم سنگ کاخ ورسای فرانسه ارزیابی شده است نسبت به ثبت آن در فهرست آثار ملی اقدام کرده و دلایل و مدارک ابرازی از سوی شکات و ادعاهای آنها از جمله عدم تعلق ملک و بنای کاخ پاسال به شخصی به نام ثابت از ارزش‌های فرهنگی هنری و تاریخی بنا نمی‌کاهد چه اینکه سبب ثبت بنا در فهرست آثار ملی نه تعلق آن به شخص خاص بلکه ویژگی‌های تاریخی و معماری کاخ پاسال بوده است.
منبع: گوگل مپ عکاس: نامعلوم
ادعای مطرح شده درباره قدمت بنای کاخ پاسال و اینکه ساختمان کاخ پاسال مربوط به دوره پهلوی بوده و آثار ملی صرفاً ابنیه باقی مانده از زمان زندیه و قبل از آن است، به صراحت حکم ماده واحده قانون ثبت آثار ملی که آثار واجد اهمیت تاریخی و شئون ملی را از شرط قدمت مستثنی کرده و صرف نظر از زمان ساخت و پیدایش آن صرفاً به سبب وجود خصیصه ملی و تاریخی بودن اثر آن را جزو آثار ملی اعلام کرده است ادعای شکات غیرموجه است.
استناد به قواعد عمومی مالکیت موضوع مواد ۳۰ و ۳۱ قانون مدنی و یا اصول کلی قانون اساسی در خصوص حرمت مالکیت با توجه به صراحت حکم قوانین خاص در خصوص صلاحیت سازمان میراث فرهنگی و ضرورت ثبت آثار ملی فرهنگی و تاریخی کشور وجاهت ندارد و قوانین خاص مربوط به ثبت آثار ملی با تحدید مالکیت در خصوص ابنیه و اموال تاریخی و فرهنگی قوانین مربوط به اطلاق مالکیت را تخصیص زده اند. ضمن اینکه ثبت ملک در فهرست آثار ملی موجب زوال حق مالکیت مالکان آن و سلب حق از آنها نمی‌شود بلکه اعمال تصرفات مالکانه را محدود به مقررات خاص و اجازه سازمان میراث فرهنگی می‌کند.
نمونه ایرانی ورسای فرانسه
حبیب‌الله ثابت، در حوزه‌های مختلف سرمایه‌گذار بود؛ او هم بانک داشت و هم تلویزیون، هم در صنعت فعالیت می‌کرد و هم در واردات و صادرات مبل. از آنجا که نساجی را خوب می‌شناخت و دل‌مشغول زرق و برق زندگی بود، اولین کارخانه صنعتی مبل ایران را تأسیس کرد و شاید از چنین مردی که با شاه سفر می‌رفت و در جلسات دربار شرکت می‌کرد عجیب نباشد که بخواهد کاخی نعل به نعل کاخ ورسای فرانسه داشته باشد. گفته می‌شود کاخ پاسال از روی اقامتگاه قرن هجدهمی مادام دو باری و بعدها ماری آنتوانت، قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در کاخ ورسای ساخته شده که آنژ-ژاک گابریل آن را طراحی کرده است. نتیجه ساخت چنین کاخی در اوایل دهه پنجاه تهران، بنایی نئوکلاسیک شد که بعدها به آن کاخ ورسای ایران یا همان قصر سنگی می‌گویند.
ساختمانی که مد روز را ساخت
از نظر نقشه و پلان، ثابت پاسال به هیچ وجه نه جزو معماری ایرانی به حساب می‌آید و نه می‌توان از آن به عنوان یک اثر ارزشمند معماری معاصر دفاع کرد، با این همه می‌توان این ساختمان را نشانه‌ای از شروع لوکس گرایی در معماری ایران دید که در سال‌های پس از افزایش جهانی قیمت نفت، آرام‌آرام به شکل یک مد فراگیر شد تا جایی که امروز استفاده از نماهای گران‌قیمتی که به نماهای رومی و یونانی معروف شده‌اند یکی از وجوه معماری ایران شده است. اگر این فرضیه درست باشد، حفظ و نگهداری کاخ ثابت پاسال، یک یادآوری مهم تاریخی برای ما محسوب می‌شود تا فراموش نکنیم، ورود معماری غربی با دست‌کاری در طراحی داخلی نمی‌تواند ایرانیزه شود!
پیش از انقلاب، وقتی که خواستند برای این ملک 11هزارو 500 متر مربعی قیمت گذاری کنند، پانزده‌میلیون‌دلار پیشنهاد شد تا رکود گران‌قیمت‌ترین خانه تهران را برای همیشه از آن خود کند. استخر بزرگ به‌کاررفته در این بنا، سینمای مخصوص آن، پارکینگ‌های تعبیه‌شده در بخش‌های مختلف آن، درختکاری حیاط، نمای بیرونی و باغ مانندی که در آکس ورودی ساختمان قرار گرفته، همه و همه آن‌قدر پر خرج و پر زرق و برق بودند که هنوز هم ثابت پاسال یکی از گران‌قیمت‌ترین خانه‌های تهران به شمار می‌رود و شاید بتوان با تبدیل آن به هتل، ضمن حفظ و حفاظت از این ویژگی‌های معمارانه، ارزش افزوده آن را چندین برابر کرد.
همه چیز در خدمت اعیان
ثابت، برای طراحی داخلی این خانه سنگ تمام گذاشت؛ از یک شرکت فرانسوی به نام «مزون ژانسن» خواست تا تا ژول للو را روانه ایران کند و کار دکوراسیون کاخ پاسال را به عهده بگیرد. او پرده‌های ضخیم و تیره‌ای را از یک شرکت بلژیکی سفارش داد تا امنیت رفت‌وآمدها از ورای پنجره‌های بزرگ خانه محفوظ بماند. یکی از ماهرترین استادان خراطی چوب و منبت‌کاری را دعوت کرد که به سبک تزئینات داخلی فرانسوی، راه‌پله‌ها، نرده‌ها، سقف‌ها و درها و پنجره‌های کاخ پا سال را بسازد و دست آخر، هر چه توانست به تجمل بنا افزود چرا که می‌دانست ثابت پا سال می‌خواهد چیزی شبیه به یک کاخ در دل تهران داشته باشد.
این را هم فراموش نکنید که مزون ژان سن، برای ثابت پا سال نامی آشنا بود، این شرکت ده سال پیش از ساخت کاخ پا سال، با طراحی خیمه‌های جشن 2500 ساله در تخت جمشید، همه را انگشت به دهان گذاشته بود.
زیبایی این کاخ
آذین‌های درونی کاخ پا سال کار شرکت فرانسوی “مزون ژان سن” بود که از اواخر قرن نوزدهم برای اعیان و خانواده‌های سلطنتی طراحی می‌کرد و بزرگ‌ترین پروژه‌اش در ایران طراحی خیمه‌های جشن‌های ۲۵۰۰ ساله شاهنشاهی ایران بود. ثابت از حدود ده سال پیش از ساخت کاخ پا سال با این شرکت (که در ۱۹۷۳ تعطیل شد) آشنایی داشت و حتی در ۱۹۵۰ از ژول لِلو که برای مزون ژان سن کار می‌کرد، خواست تا آپارتمانش را در نیویورک طراحی کند.
پرده‌های کاخ ثابت پا سال و درهای آن بر اساس بقیه کارهای مزون ژان سن در آن دوره می‌شود حدس زد که داخل عمارت ثابت چه شکلی داشته: پرده‌های ضخیم و تیره (که از بلژیک آورده شده بودند) که از زیر سقف تا کف کشیده شده‌اند. پنجره‌های نمای ساختمان این نظر را تأیید می‌کند. سقف با گچ کاری کلاسیک اما ساده و بدون ازدحام، دیوارها با کاغذ دیواری بدون طرح و رنگی که با پرده‌ها تناسب دارند، شومینه‌های بزرگ اما ساده با دورکاری سنگ مرمر و مجسمه‌های کلاسیک (با سنگ‌تراشی‌های روح الله میرزائی) و درهای چوبی سنگین که متعلق به یک قصر فرانسوی هستند با دور درهای با گچ کاری منقوش به طرح گل.
آدرس و تعریف کلی از این کاخ
کاخ پاسال به عنوان بزرگ‌ترین خانه تهران در انتهای شمالی خیابان جردن در منطقه تجریش تهران جای گرفته است و معماری آن از روی الگوی معماری قصر پتی تریانو (تریانوی کوچک) در ورسای ساخته شده است. خانه شناخته شده به کاخ ثابت پاسال با مساحت بیش از ۱۱ هزار و ۵۴۳ متر مربع در کوچه ناهید در ابتدای بلوار آفریقا (جردن)، تقاطع خیابان حمیده طاهری و محمد روانپور جای گرفته است.
آنهایی که کاخ پاسال را دیده‌اند درباره‌اش توصیفات زیادی ارائه می‌دهند. از جمله کاشی‌ها، در و دستگیره‌های بسیار زیبا و متفاوت به‌کار رفته در آن. همین‌طور قناتی از وسط باغ می‌گذشته و جویی پلکانی دور تا دور استخر وجود داشته است. و درست روبه روی استخر دو چایخانه وجود داشته است که البته اکنون از آن شکوه خبری نیست و بقایای آن به چشم می‌خورد.
سمت راست خانه نیز فضای بازی برای پای‌کوبی و دیدن نمایش تعبیه شده است. باغ کاخ در سمت چپ و راست که محل پارک ماشین نیز هست، دارای درختان سرو و کاج در دو ردیف کنار هم بوده که امروز تقریباً چیزی از این درخت‌ها باقی نیست.
