کوه و قله ی دماوند یکی از سمبل های ایران و یکی از جاهای بسیار دیدنی نزدیک به تهران اند که کمتر کسی است که تا کنون با آنها آشنایی نداشته باشد. کوه دماوند در کنا صلابت و استواری خودش طبیعت بکر و زیبایی را رقم زده که آنها هم به اداه خودد قله دماوند زیبا و دیدنی هستند. یکی از این طبیعت های بکر و جاهای دیدنی دشت لار است. دشنت لار به عنوان یکی از دیدنی ترین دشت های ایران در مرز استانهای تهران و مازندران واقع شده است. ای دشت یکی از مناطق حفاظت شده است و به عنوان پارک ملی لارر نیز از یاد میشود و بقه همین دلیل این منطقه یک منطقه شکار ممنوع است. این دشت در فصل بهار و تابستان با گلهای شایق تزئین میشود و در کنار دیگر دیدنی های این منطقه مثل سد لار و دریاچه لار، چشم‌انداز زیبای دماوند، آبشارها و رودها، کوه‌ها و ارتفاعات یکی از بهترین مقاصد گردشگری را رقم میزند.
دشت لار سرشار از چشمه سار های خروشان است که علت سرسبزی و طراوتش هم وجود همین چشمه های متعدد است. این دشت به دلیل وجود این چشمه ها داشتن آب و هوایی بسیار خنک و زیبایی هایی که نمونه اش را کمتر جایی میتوان دید در طول سالیان به یکی از تفرجگاه های اصلی حاکمان در دورله های مختلف تبدیل شده بود. دشت لار ۷۳ هکتار و ۵۰۰ مترمربع مساحت دارداین دشت بکر و زیبا در سال ۱۳۵۴ به نام پارک ملی ثبت شد و جزو مناطق حفاظت شده سازمان محیط زیست کشور قرار گرفت. بر اساس مصوبه شورای عالی حفاظت محیط زیست دشت لار از سال ۱۳۶۱ به‌عنوان منطقه حفاظت شده اداره میشود و از سال ۱۳۷۰ نیز برخی از مناطق بالغ بر ۵۶ هزار هكتار، جزو منطقه شکار و تیراندازی ممنوع قرار گرفته است.
دیدنی های دشت لار
1. همانظور که گفته شد دشت لار در دامنه کوه دماوند و در ارتفاعات قرار گرفاه است و به همین دلیل از این دشت میتوان اتفاعات متعددی را به تماشا نشست. این دشت یکی از اصلی ترین مناطقی است که کوه نوردان را به خود جذب میکند چرا که از طریق این دشت میتوان به کوه هایی چون کوه دیو آسیاب، یخ کمر، گل زرد، پهنک، زرشکی، کمردشت، نمک کوسر، سیاه چال، آرو برارو، اسب کلک، کافر راه، خنسک، شادکوه و کبود راه یافت و به قلل زیبای این کوه ها صعود کردو کمی آن طرف تر و در بخش جنوبی دشت لار نیز میتوان قلل هرچال، آتشکده، ریزان، سیاه چال و ماز را تماشا کرد.
2. دشت لار پوشیده از رودهایی خروشان و همیشگی دارد که بر طراوت و زیبایی این منطقه بیش از پیش افزوده است. دشت لار سرسبزی و زیبایی خود را مدیون ر.دهایی است که از آن میگذرند. از جمله این رودها میتوان به لار، دیو آسیاب، سفید آب، ورارود، الرم، چهل بره، آب امام پهنک و آب سیاه چال اشاره کد. اما اصلی ترین رود دشت لار، رود لار است.
3. شاید جالب باشد که بدانید در دشت لار میتوانید یکی از زیباترین آبشار های ایران را نیز تماشا کنید. آبشار سفیدآب یکی از آبشار های دشت لار است که سالانه گردشگران زیادی به تماشای این آبشار میروند. این آبشار که آبشار قو نیز نایده میشود تقریبا درانتهای دشت لار و در انتهای دره وود ارد. اکثر دامداران و عشایر از این منطقه براب قشلاق و محلی برای چرای دامهایشان استفاده میکنند.
4. یکی از زیبایی های مثال زدنی و دلربای دشت لار، شقایق هایی است که سرتاسر این دشت را میپوشانند و جلوه ای خاص و رویایی به این دشت میدهند.این شقایق ها از ابتدای فصل بهار تا اوایل تابستان در دشت لار حضور دارند و بر زیبایی این دشت بکر می افزایند. بنابراین اگر میخواهید زیبایی این شقایق های سرخ را با چشمان خودتان ببینید بهتر است در غصل بهار و تابستان به این دشت سفر کنید.
5. یکی دیگر از زیبایی های دشت لار وجود دریاچه لار در نزدیکی این دشت است که منظره ای خارق العاده را رقم میزند. این دریاچه جزو پارک ملی لار محسوب نمی‌شود و در محدوده استان مازندران قرار دارد. سد لار نیز در سال 1361 به منطور تامین آب کشاورزی و آشامیدنی تهران تاسیس شد. البته قسمتی از آب نیز به منطقه پلورو به رود هراز می‌پیوندد. جالب است بدانید در این سد نیروگاه تولید برق نیز فعال است که از انرژی آب پشت سد برق تولید میشود. سد و دریاچه لار خود به طور مجزا یکی از مراکز گردشگری این خطه به شمار میروند. سالانه مسافران زیادی به منظور گردش و تفریح به دریاچه لار میایند تا از امکانات این دریاچه نظیر ماهیگیری، قایق‌رانی، طبیعتگردی و دوچرخهسواری استفاده کنند. اگر شما نیز به ماهیگیری علاقمندید باید بدانید که ماهیگیری در این دریاچه از اوایل خرداد تا اواخر شهریور مجاز اعلام میشود و میتوانید در این زمان به ماهیگیری بپردازید. جالب است بدانید که اولین مسابقه ماهیگیری بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۷۹ در دریاچه سد لار برگزار شد و از همان سال همه ساله مسابقه ماهیگیری در دریاچه لار برگزار میشود.
6. یکی دیگر از جذابیت های سفر به دشت لار عشایری هستند که ر نزدیکی این دشت زندگی میکنند. عشایری از شهر های پیشوا و ورامین که برای ییلاق به این دشت کوچ میکنند مردمی مهربانند که میتوانید ساعاتی را در کنارشان بنشینید و مهمانشان باشید و از هم صحبتی با آنها لذت ببرید.
پوشش گیاهی دشت لار
پوشش گیاهی دشت لار بسیار غنی و خوب است. این دشت گیاهان گوناگون و متنوعی را در خود جای داده است که بسیاری از آنها خوراکی هستند و خواص دارویی نیز دارند. از انواع گیاهان دارویی این دشت زیبا میتوان به گون، خرگوشک، آویشن یا اوشم، شنگ، لواش، سیرک یا تلم، پیازک، قارچ وحشی، کاسنی، گلپر یا الرگ، شیرین بیان، باریجه، چای کوهی، بارهنگ و والک اشاره کرد. این دشت گلهای وحشی و بسیار زیبایی نیز در خود جای داده است که گل شقایق تنها یکی از این ده ها گل است. طی فصول مختلف گلهایی مثل زنبق وحشی بنفش و ارغوانی، زرد مرغک در این دشت می رویند و دشت لار را به یک دشت زیبا و رنگین کمانی تبدیل میکنند. به سبب وجود همین گلها و گیاهان گوناگون یکی از شغل های عشایر دشت لار پرورش زنبور عسل استو این دشت برای اینکار بسیار مناسب است و در طی ماه ها خرداد تا شهریور زنبورداران بسیاری در این دشت مغول به تهیه عسل هستند.علاوه بر گیاهان به دلیل وجود آب و هوای معتدل و آب فراوان نیز حیوانات زیادی در دشت لار زندگی میکنند. جاندارانی مثل بزمجه، مارمولک، روباه، گرگ، خرس قهوه‌ای، پلنگ، گراز، كل و بزكوهی، قوچ و میش، آهو، موش صحرایی، قورباغه، لاک‌پشت، واشه، شهباز، عقاب، كبک، كبک دری و خفاش گونه‌های جانوری هستند كه در دشت لار دیده میشوند. در دریاچه لار نیز میتوان شاهد ماهی قزل‌آلای خال‌دار قرمز و انواع دوزیستان بود.
آب و هوای دشت لار
همانطور که گفته شد دشت لار به دلیل قرار گیری در در کوهپایه قله دماوند منطقه‌ای ییلاقی و خوش آب‌هوا است. این نتطقه در تابستان هوایی مطبوع و خنک دارد و یکی از بهترین مناطق برای سفر و طبیعت گردی در تابستان است. در پاییز و زمیتان هم این منطقه یکی از مناطق برفگیر با آب و هوایی بسیار سرد به شمار می آید. بدون شک سفر به دشت لار و گردش در دامان طبیعت بی‌نظیر آن تجربه‌ای شیرین و به‌یادماندنی خواهد بود. چنانچه در فصل بهار به این دشت رویایی سفر کنید از تماشای زیبایی‌های آن به ويژه گلها و شقایق‌های قرمز رنگ سیر نخواهید شد و وسوسه می‌شوید بارها و بارها به این منطقه سفر کنید. تنفس در هوای دلکش و تمیز لار، تماشای مناظر بی‌بدیل، دیدن منظره فوق‌العاده و بی‌نظیر قله دماوند و گشتن در لابه‌لای علف‌زارهای این دشت تجربه‌ای استثنایی و متفاوت را برایتان رقم خواهد زد.
مسیر دسترسی به دشت لار
دشت لار در مرز بین تهران و مازندران واقع شده است و یکی از جاهای دیدنی آمل محسوب میشود. این دشت در بخش شرقی شمیرانات واقع شده و در واقع شرقی ترین قسمت آن است .دشت لار در دامنه قله دماوند واقع شده است از نظر تقسیمات کشوری، بخش شمالی و شمال شرقی دشت لار در بخش لاریجان شهرستان آمل در استان مازندران و بخش جنوبی و جنوب غربی آن در لواسانات شهرستان شمیران در استان تهران واقع شده است. این دشت از شمال به شهرستان نور و کوه های آن که در مازندرانند میرسد و از شرق و شمال شرقی به کوه دماوند میرسد، از جنوب شرق به شهرستان دماوند و پلور مازندران، و از جنوب به ذوستای افجه، امامه، لواسان بزرگ و از غرب به خاتون بارگاه و گرمابدر منتهی میشود. برای رسیدن به این دشت زیبا میتوانید از چند مسیر متفاوت استفاده کنید.
اولین مسیر از لواسان و گردنه ایرا میگذرد، درواقه این مسیر از روستای ایرا شروع میشود و تا پاسگاه محیط‌بانی قوشخانه که در ورودی جنوبی پارک ملی لار قرار دارد، ادامه می‌یابد. برای رسیدن به روستای ایرا نیز باید از لواسان خارج شوید و از روستاهای برگ چهان و نیکنام ده عبور کنید. همچنین میتوانید از مسیر جاجرود نیز از کنار سد لتیان بگذرید و با گذشتن از روستاهای از رسنان و چهارباغ و از روستای کلان خودتان را به ایرا برسانید.مسیر بعدی از جاده آبعلی میگذرد. این مسیر از داخل شهر پلور میگذرد و از سه راهی پلور تا پست ورودی پاسگاه محیط‌بانی دلیچای ادامه می‌یابد که در ورودی شرقی پارک ملی لار قرار دارد.خوبی این مسیر این است که تا ورودی پارک ملی جاده آسفالته است و مسیر بسیار ایمنی محسوب میشود. مسیر دیگر مسیری است که از روستای گرمابدر میگذرد. این روستا از توابع شمیرانات است و در نزدیکی فشم اشت که از طریق آن میتوانید به غرب دشت لار راه بیابید. البته این مسیر بیشتر توسط بومیان و عشایر استفاده میشود و برای عبور از این مسیر نیاز مند دریافت مجوز از پاسگاه شکاربانی گرمابدره است.
البته یک مسیر بسیار جذاب دیگری برای رسیدن به دشت لار نیز وجود دارد که این مسیر، مسیر دشت هویج به دشت لار است. این مسیر از روستای بسیار زیبای افجه میگذرد و این مسیر درواقع یک مسیر مالرو است که برای گلگشت و طبیعت گردی بسیار مناسب است. در این مسیر از دشت هویج افجه عبور خواهید کرد و در ادامه راه به گردنه افجه به شم و سپس به دشت لار کوچک می‌رسید که محلی‌ها به آن لار خشک یا قُلقُلک می‌گویند. بعد از لار باید از یک رودخانه بگذرید تا به کوه کافر برسید و پس از آن چشمتان به جمال دشت لار روشن شود. این مسیر قدیمی ترین مسیر رسیدن به دشت لار است که از قدیم الایام دامداران از آن استفاده میکردند. فاصله افجه تا لار خشک یا لار کوچک هشت کیلومتر و تا مرغسر یا لار بزرگ ۱۸ کیلومتر است.
سخن پایانی
دشت لار برای سفر یک روزه در بهار و تابستان در نزدیکی تهران بسیار مناسب است. این دشت امکانات چندانی ندارد ئ منطقه ای بسیار بکر است. اگ میخواهید شبی را در این دشت سر کنید بهترین را کمپ کردن در این دشت بسیار زیباست که برای این کار نیز باید تجهیزات لازم را همراه داشته باشید و به علاوه با گروهی طبیعت گرد و حرفه ای همراه باشید. البته برای اینکه بتوانید بک کمپ برپا کنید باید با محیط بانان دشت لار هماهنگ کنید. البته یک راه دیگر هم اقامت در یک اقامتگاه عشایری نزدیک به این منطقه است که بسیار خاطره ی خوشی را برای شما رقم خواهد زد. در سفرتان به این دشت باید خاطرتان باشد که در حفظ این طبیعت بکر بسیار کوشا باشید. امروزه به دلیل استقبال بسیار بالای گردشگران میتوان در گوشه کنارهای این دشت بسیاز زیبا شاهد آسیب هایی که گردشگران به یادگار گذاشته اند را ببینید و زباله هایی که در طبیعت رها شده اند را ببینید. به علاوه صید بی رویه ماهی نیز حیات زندگی ماهی قزل آلای دریاچه لار را به خطر اندخته است. علاوه بر گردشگرانیکه سهل انگری میکنند، چرای بی رویه دام ه در دشت لار نیز موجب از بین رفتن پوشش گیاهی منطقه و وارد شدن سیلاب‌ها به داخل دریاچه و در نتیجه گل‌آلود شدن آب میشود. گلالود شدن آب نیز برای ماهی های دریاچه لار خطرناک است چرا که این ماهی برای كه تخم‌ریزی به آب زلال نیاز دارد.
به هر حال اگر قصد سفر به این دشت زیبا را دارید بهتر ات از این دشت زیبا و بکر جوری محافظت کنید که به همین زیبایی و طراوت باقی بماند و به نسلهای بعد نیز به یادگار برسد.